
pankreas KISTLERI



Kist bedenin çeÅŸitli yerlerinde oluÅŸabilen içi sıvı madde dolu olan keseciklerdir. Pankreas kistlerin sıklıkla görüldüÄŸü organlardan birisidir. Akut pankreatit sonrası görülen pseudo (yalancı) kistler ayrı bir grup olarak deÄŸerlendirilir. Hiçbir zaman kansere dönüÅŸmezler çünkü duvarlarını oluÅŸturan pankreas etrafındaki organlardır.
Gerçek pankreas kistleri ise birden fazla altgrupta incelenirler. Bazıları iyi huylu olarak baÅŸlar ve yaÅŸam boyunca öyle kalırlar. Bazı kistler ise zaman içinde kansere dönüÅŸme potansiyeline sahiptirler. Bu nedenle kistlerin hangi grupta yer aldığının anlaşılması tedavinin planlanması açısından büyük öneme sahiptir. Pankreas kistleri çoÄŸunlukla tesadüfen tanınırlar. Check-up veya baÅŸka nedenlerle yapılan görüntülemeler de saptanırlar. Ayırıcı tanılarında MR veya BT yeterli olabilir. Ancak birçok durumda müsinöz-seröz ayrımını yapmak için endoskopik ultrasonografi ve kist örneklemesi gerekebilir. Kistlerin tedavisi ya takip yada cerrahi olarak çıkartılmalarıdır. Kist eÄŸer belirti (aÄŸrı, akut pankreatit atağı, komÅŸu organlara bası) veriyorsa boyutuna ve tipine bakmaksızın cerrahi kararı verilir. Hiçbir ÅŸikayete neden olmamışsa, baÅŸka nedenlerle yapılan görüntülemelerde tesadüfen saptanmışsa hangi kist tipi olduÄŸu tedaviyi belirleyen en önemli faktör olduÄŸundan ayrıntılı olarak incelenmelidir.
Solid Pseudopapiller Kistik Neoplazi
Tipik olarak genç yaÅŸta ve kadınlarda görülür. Kadın-erkek oranı 9/1’dir. Bilimsel sınıflamada kist grubu altında yer alsa da hem radyolojik görüntüsü hem de kesit görüntüsü sıvı içerikten farklıdır. DüÅŸük grade’li kanser olarak deÄŸerlendirilen bu tümör iyi seyirli kötü huylu tümör olarak da deÄŸerlendirilebilir. Hastaların çok büyük çoÄŸunluÄŸunda cerrahi olarak çıkartıldığında tam tedavi (KÜR) saÄŸlanmış olur. Hastaların az bir kısmında uzak organlara yayılım (metastaz) görülebilir.
Seröz Kistik Neoplazi
Seröz kistler birden fazla görünümle karşımıza çıkabilirler. Mikrokistik olanları radyolojide balpeteÄŸini andırır görüntüdedirler. Oligokistik formu tek büyük kist görüntüsündedir ve bu nedenle diÄŸer kist tipleriyle karıştırılabilirler. Seröz kistler kanserleÅŸmezler. Bu nedenle ÅŸikayete neden olmuyorlarsa ve tanıları konusunda bir ÅŸüphe yoksa cerrahi tedavi gerektirmezler.
Müsinöz Kistik Neoplazi
Bu kist tipide ağırlıklı olarak kadınlarda görülür. Genellikle 50’li yaÅŸlarda saptanır. Hemen hemen tamamı pankreasın gövde ve kuyruk bölgesinde yerleÅŸir. Kansere dönüÅŸme potansiyelleri nedeniyle tanı konulduÄŸunda cerrahi tedavi önerilir.
İPMN (İntraduktalPapillerMüsinözNeoplazi)
Son 15 yılda klinikte giderek artan sayıda rastlanılan bir problemdir. Pankreas kanalından geliÅŸen, baÅŸlangıçta iyi huylu olan polip benzeri kitle pankreas kanalları içerisine müsinöz (sümüksü) bir sıvı salgılar. Bu sıvı ana pankreas kanalının geniÅŸlemesine ve yan dallarda kistlerin oluÅŸmasına neden olur. Üç ana tipi vardır: Ana kanal, yan dal ve bunların birleÅŸiminden oluÅŸan mixt tip.
​
Ana kanal tipi yüksek pankreas kanseri geliÅŸimi riski nedeniyle tanı konulduÄŸu anda cerrahi adayıdır. Yan dal tipinde kistin çapı, duvarının yapısı, hastanın ÅŸikayetleri göz önüne alınarak gözlem veya cerrahi kararı verilir.
​
İPMN ana kanal tipi %30-70 oranında pankreas kanseri ile birliktedir. İPMN tanısı konduÄŸunda pankreas kanseri varlığını düÅŸündüren faktörler sarılık, yüksek CA 19-9 düzeyi ve pankreasta kitle varlığıdır. Günümüzdeki yaklaşım pankreas kanseri geliÅŸmeden cerrahi olarak tedavi etmektir. İPMN tanısını koymanın en önemli yanı bu önleyici tedaviyi olanaklı kılmasıdır. Cerrahi tedavide ana kanal tipi İPMN varlığında genel olarak Whipple ameliyatı gerekmektedir. BaÅŸlangıçta kanser tanısı almayan hastalarda Whipple ameliyatı kararı almak herkes açısından zorluk gösterse de alınan riskler ile elde edilecek faydalar karşılaÅŸtırıldığında her zaman cerrahi kararı doÄŸru karar olmaktadır.